آموزش استفاده از تشک مواج + نکات تنظیم و نگهداری از این تشک

راهنمای جامع تشک مواج؛ طرز استفاده، تنظیمات و نگهداری

تشک مواج یکی از مهم‌ترین تجهیزات پزشکی برای جلوگیری از زخم بستر و بهبود راحتی بیماران با محدودیت حرکتی است. این تشک‌ها با ایجاد فشار متناوب در نقاط مختلف بدن، جریان خون را بهبود می‌بخشند و از آسیب به بافت‌های بدن جلوگیری می‌کنند. با این حال، آموزش استفاده از تشک مواج نقش مهمی در بهره‌گیری صحیح از قابلیت‌های آن دارد. اگر تشک به‌درستی تنظیم و استفاده نشود، ممکن است کارایی مطلوب خود را نداشته باشد. در این مطلب از رونیا طب، نحوه استفاده صحیح از تشک مواج، تنظیمات لازم و نکات نگهداری آن را بررسی می‌کنیم.

آموزش آماده‌سازی تشک مواج قبل از استفاده

برای اطمینان از عملکرد صحیح تشک مواج و جلوگیری از آسیب به بیمار، آماده‌سازی اولیه تشک اهمیت زیادی دارد. در ادامه، مراحل اصلی آماده‌سازی تشک مواج را بررسی می‌کنیم:

1. انتخاب محل مناسب برای قرار دادن تشک

   • تشک مواج باید روی یک سطح صاف، مستحکم و بدون ناهمواری قرار بگیرد تا فشار هوا به‌طور یکنواخت توزیع شود.
   • بهتر است تشک روی یک تخت استاندارد بیمارستانی یا تختی با فریم محکم قرار داده شود.
   • از قرار دادن تشک روی سطوح نرم، ناپایدار یا زمین خودداری کنید، زیرا ممکن است عملکرد آن مختل شود.

   ---

2. باز کردن بسته‌بندی و بررسی قطعات

   • بسته‌بندی تشک را با دقت باز کنید و مطمئن شوید که لوله‌ها، پمپ هوا و تشک سالم هستند.
   • قبل از نصب، تمام اجزا را مطابق دفترچه راهنما بررسی کنید تا هیچ‌گونه پارگی، نشتی یا خرابی در قطعات وجود نداشته باشد.
   • اطمینان حاصل کنید که پمپ هوا بدون نقص کار می‌کند و سیم برق آن آسیب ندیده است.

   ---

   

3. اتصال صحیح لوله‌ها و پمپ هوا

   • لوله‌های هوا را طبق دستورالعمل به قسمت‌های مربوطه روی تشک وصل کنید.
   • اطمینان حاصل کنید که اتصالات محکم و بدون نشتی باشند تا توزیع هوا به‌درستی انجام شود.
   • پمپ هوا را در مکانی قرار دهید که جریان هوای آن مسدود نشود و بتواند به‌خوبی کار کند.

   ---

4. بررسی و تنظیم فشار هوا متناسب با بیمار

   • قبل از قرار دادن بیمار، پمپ هوا را روشن کنید و اجازه دهید تشک به‌اندازه کافی از هوا پر شود.
   • مقدار فشار هوا باید بر اساس وزن بیمار تنظیم شود. معمولاً تنظیم فشار متوسط برای افراد با وزن معمولی مناسب است، اما برای بیماران سنگین‌تر، فشار بیشتری نیاز است.
   • هنگام تنظیم فشار، می‌توان از راهنمای دستگاه یا پیشنهادات شرکت سازنده کمک گرفت تا بهترین میزان فشار انتخاب شود.

   ---

5. قرار دادن صحیح تشک روی تخت

   • تشک را به‌صورت صاف و بدون چروک روی تخت بیمار قرار دهید.
   • مطمئن شوید که هیچ قسمت از تشک خم نشده یا تا نخورده باشد، زیرا این موضوع می‌تواند در عملکرد آن اختلال ایجاد کند.
   • در صورتی که تشک دارای تسمه‌های ایمنی است، آن‌ها را محکم کنید تا تشک در جای خود ثابت بماند.

آموزش استفاده از تشک مواج به صورت گام‌به‌گام

پس از آماده‌سازی تشک مواج، باید مراحل استفاده از آن را به‌درستی انجام دهید تا بیمار بیشترین بهره را از این وسیله ببرد. در ادامه، نحوه استفاده از تشک مواج را مرحله‌به‌مرحله توضیح می‌دهیم.

1. نحوه روشن کردن پمپ هوا

   • ابتدا پمپ هوا را روی یک سطح پایدار قرار دهید تا از افتادن یا تکان خوردن آن جلوگیری شود.
   • سیم برق را به یک پریز مناسب متصل کنید و دستگاه را روشن نمایید. در اولین استفاده، اجازه دهید پمپ چند دقیقه کار کند تا هوای کافی به داخل تشک منتقل شود.
   • مطمئن شوید که جریان هوا به‌درستی در لوله‌ها و سلول‌های تشک در حال گردش است.

   ---

2. تنظیمات مناسب فشار هوا بر اساس وزن بیمار

   • تنظیم فشار هوا تأثیر مستقیمی بر کارایی تشک و راحتی بیمار دارد.
   • معمولاً روی پمپ‌های هوا درجه‌بندی‌هایی برای وزن‌های مختلف بیماران وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای تنظیم فشار استفاده کرد.
   • فشار هوا باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که بیمار هنگام دراز کشیدن روی تشک، در تماس متعادل با سطح آن باشد. اگر بیمار خیلی فرو برود یا خیلی روی سطح تشک بماند، تنظیم فشار باید تغییر کند.
   • برای بیماران با وزن بیشتر، فشار هوا را افزایش دهید و برای بیماران سبک‌تر، فشار را کاهش دهید تا توزیع فشار روی بدن بهینه شود.

   ---

3. نحوه قرار دادن بیمار روی تشک

   • بیمار را به‌آرامی و با کمک همراه یا پرستار روی تشک قرار دهید.
   • دقت کنید که بدن بیمار به‌صورت صاف و متناسب روی تشک قرار گیرد و هیچ قسمت بدن او روی لبه‌های تشک آویزان نباشد.
   • بهتر است بیمار به‌گونه‌ای روی تشک قرار بگیرد که بیشترین حمایت از قسمت‌های حساس بدن (مانند کمر، باسن و پاشنه پا) انجام شود.
   • در صورت نیاز، از ملحفه یا بالشتک‌های مخصوص برای تنظیم راحت‌تر موقعیت بیمار استفاده کنید.

   ---

   

4. تنظیم موقعیت بیمار برای کاهش فشار بر روی نقاط حساس

   • در بیماران دارای محدودیت حرکتی یا افرادی که طولانی‌مدت روی تشک مواج دراز می‌کشند، باید موقعیت بدن آن‌ها به‌صورت دوره‌ای تغییر داده شود.
   • توصیه می‌شود هر 2 تا 4 ساعت یک‌بار بیمار را کمی جابه‌جا کنید تا از فشار ثابت روی نقاطی مانند باسن، پشت و پاشنه جلوگیری شود.
   • برخی از مدل‌های تشک مواج دارای قابلیت تغییر خودکار فشار در بخش‌های مختلف هستند که این روند را آسان‌تر می‌کند. در غیر این صورت، جابه‌جایی بیمار به‌صورت دستی انجام شود.

   ---

5. بررسی عملکرد تشک در طول استفاده

   • به‌صورت منظم بررسی کنید که تشک همچنان به‌درستی کار می‌کند و پمپ هوا به‌اندازه کافی هوا تولید می‌کند.
   • اگر صدای غیرعادی از پمپ شنیدید یا تشک کمتر از حد معمول پر از هوا شد، اتصالات را بررسی کرده و در صورت نیاز، تنظیمات را مجدداً انجام دهید.
   • در صورت مشاهده هرگونه نشتی هوا یا خرابی در عملکرد، از راهنمای تعمیرات تشک یا خدمات پشتیبانی شرکت سازنده کمک بگیرید.

با رعایت این مراحل، می‌توان از تشک مواج به‌طور مؤثر برای جلوگیری از زخم بستر و افزایش راحتی بیمار استفاده کرد.

نکات تنظیم و کنترل فشار هوای تشک مواج

تنظیم صحیح فشار هوا در تشک مواج تأثیر مستقیم بر عملکرد آن و راحتی بیمار دارد. فشار نامناسب می‌تواند باعث کاهش کارایی تشک و افزایش خطر زخم بستر شود. در ادامه، مهم‌ترین نکات در تنظیم و کنترل فشار هوای تشک مواج را بررسی می‌کنیم.

1. چه زمانی باید فشار هوا را تغییر دهیم؟

   تنظیم فشار هوا یک فرایند ثابت نیست و ممکن است در شرایط مختلف نیاز به تغییر داشته باشد. برخی از مواقعی که باید فشار هوا را بررسی و در صورت نیاز تغییر دهید شامل موارد زیر است:

   • تغییر وزن بیمار: کاهش یا افزایش وزن بیمار می‌تواند نیاز به تنظیم مجدد فشار هوا داشته باشد. افراد سبک‌تر معمولاً به فشار کمتری نیاز دارند، درحالی‌که افراد سنگین‌تر باید از فشار بیشتری استفاده کنند.
   • جابجایی یا تغییر وضعیت بیمار: اگر بیمار را روی تشک جابه‌جا می‌کنید یا او را در وضعیت جدیدی قرار می‌دهید، بهتر است مجدداً فشار را بررسی کنید تا مطمئن شوید که همچنان در سطح بهینه قرار دارد.
   • احساس ناراحتی بیمار: اگر بیمار احساس ناراحتی می‌کند یا در نواحی خاصی دچار درد یا بی‌حسی شده است، ممکن است فشار تشک نیاز به تنظیم داشته باشد.
   • تغییرات در وضعیت سلامتی بیمار: برخی بیماران ممکن است با گذشت زمان ضعیف‌تر یا حساس‌تر شوند، بنابراین باید تنظیمات تشک با شرایط جدید آن‌ها هماهنگ شود.
   • مشاهده ناهماهنگی در عملکرد تشک: اگر برخی از قسمت‌های تشک بیش‌ازحد سفت یا بیش‌ازحد نرم شده‌اند، بهتر است فشار را بررسی و تنظیم کنید.

   ---

   

2. نحوه بررسی فشار هوا و تنظیم بهینه آن

   برای تنظیم دقیق فشار هوا، از روش‌های زیر استفاده کنید:

   • الف) استفاده از راهنمای فشار روی پمپ

     بیشتر تشک‌های مواج دارای جدولی روی پمپ هوا هستند که نشان می‌دهد برای وزن‌های مختلف چه تنظیماتی مناسب است. در صورت وجود این جدول، از آن به‌عنوان یک راهنمای اولیه استفاده کنید.

   • ب) تست دو انگشتی

     یک روش ساده و موثر برای بررسی فشار هوا، تست دو انگشتی است:

     1. بیمار را در وضعیت مناسب روی تشک قرار دهید.
     2. دو انگشت خود را زیر ناحیه باسن بیمار، بین بدن و سطح تشک، قرار دهید.
     3. اگر به سختی می‌توانید انگشتان خود را حرکت دهید، یعنی فشار زیاد است و باید کاهش یابد.
     4. اگر انگشتان شما بیش‌ازحد آزادانه حرکت می‌کنند، یعنی فشار کم است و باید افزایش یابد.

   • ج) بررسی تغییرات در طول روز

     • فشار هوا را حداقل یک‌بار در روز بررسی کنید.
     • بعد از هر جابه‌جایی بیمار، مجدداً فشار را کنترل کنید.
     • در صورتی که بیمار برای مدت طولانی روی تشک قرار دارد، هرچند ساعت یک‌بار فشار را مرور کنید تا در صورت نیاز تنظیمات را تغییر دهید.

   ---

   

3. جلوگیری از مشکلات ناشی از فشار نامناسب

   فشار نامناسب می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلفی برای بیمار و عملکرد تشک شود. برای جلوگیری از این مشکلات، به نکات زیر توجه کنید:

   • الف) مشکلات ناشی از فشار بیش‌ازحد

     ✅ تشک بیش‌ازحد سفت می‌شود و ممکن است احساس راحتی بیمار را کاهش دهد.

     ✅ احتمال ایجاد نقاط فشار در بدن بیمار افزایش می‌یابد.

     ✅ گردش خون در برخی از نواحی بدن ممکن است کاهش یابد، که این مسئله می‌تواند منجر به افزایش خطر زخم بستر شود.

     ✔ راه‌حل: اگر بیمار احساس سختی بیش‌ازحد روی تشک دارد، فشار هوا را کمی کاهش دهید تا نرمی و انعطاف بیشتری ایجاد شود.

   • ب) مشکلات ناشی از فشار کم

     ✅ تشک بیش‌ازحد نرم شده و بیمار در آن فرو می‌رود.

     ✅ خاصیت ضدزخم بستر تشک کاهش می‌یابد و ممکن است بدن بیمار با سطح سخت تخت تماس پیدا کند.

     ✅ بیمار در وضعیت نامتعادل قرار می‌گیرد، که این امر می‌تواند باعث افزایش خطر سقوط یا ناپایداری در وضعیت بدنی او شود.

     ✔ راه‌حل: در صورتی که بیمار بیش‌ازحد در تشک فرو می‌رود، فشار هوا را افزایش دهید تا سطح بهینه بازیابی شود.

   ---

4. نکات تکمیلی برای بهینه‌سازی فشار هوا

   🔹 همیشه از سیم‌ها و لوله‌های متصل به پمپ هوا محافظت کنید و از پیچ‌خوردگی آن‌ها جلوگیری کنید تا جریان هوا به‌درستی برقرار باشد.

   🔹 پمپ هوا را در محیطی دارای تهویه مناسب قرار دهید تا عملکرد آن مختل نشود.

   🔹 در فواصل زمانی مشخص، وضعیت کلی تشک و سیستم گردش هوا را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نشتی یا خرابی در کار نیست.

   🔹 هنگام تنظیم فشار، از نظر راحتی بیمار نیز مطمئن شوید و در صورت لزوم تغییرات جزئی ایجاد کنید.

   🔹 برای بیماران بسیار حساس یا دارای مشکلات پوستی، از یک لایه محافظتی نازک (مانند یک ملحفه نازک یا روکش مخصوص تشک مواج) استفاده کنید تا از تماس مستقیم بیمار با سطح تشک جلوگیری شود.

روش صحیح تمیز کردن و ضدعفونی تشک

تمیز نگه‌داشتن تشک مواج نه‌تنها به حفظ سلامت بیمار کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش دوام تشک نیز می‌شود. برای تمیز کردن و ضدعفونی تشک، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. خاموش کردن و جدا کردن پمپ: قبل از شروع تمیزکاری، پمپ هوا را خاموش کنید و از برق بکشید.
2. جدا کردن روکش یا سطح محافظ تشک: اگر تشک دارای روکش قابل جدا شدن است، آن را بردارید و مطابق دستورالعمل سازنده بشویید.
3. استفاده از محلول ضدعفونی: برای تمیز کردن سطح تشک، از یک پارچه نرم و محلول آب و صابون ملایم استفاده کنید. برای ضدعفونی، از محلول‌های ضدعفونی‌کننده مخصوص تجهیزات پزشکی استفاده کنید.
4. عدم استفاده از مواد شیمیایی قوی: از سفیدکننده‌ها یا مواد خورنده استفاده نکنید، زیرا ممکن است به لایه‌های تشک آسیب بزند.
5. خشک کردن کامل: پس از تمیز کردن، اجازه دهید تشک کاملاً خشک شود تا از رشد باکتری‌ها و کپک جلوگیری شود.
6. تمیز کردن پمپ هوا: بدنه پمپ را با یک دستمال خشک یا کمی مرطوب پاک کنید و از نفوذ آب به داخل آن خودداری کنید.

نکات مهم برای افزایش طول عمر تشک

• تشک را روی سطح صاف و بدون لبه‌های تیز قرار دهید تا از پارگی جلوگیری شود.
• از فشار بیش‌ازحد روی تشک خودداری کنید و هنگام جابه‌جایی بیمار، فشار غیرضروری به آن وارد نکنید.
• پمپ را در محل مناسبی قرار دهید تا از ضربه و گرد و غبار محافظت شود.
• لوله‌های هوا را مرتب بررسی کنید و از تاخوردگی یا پیچ‌خوردگی آن‌ها جلوگیری کنید.
• از روکش محافظ ضدآب استفاده کنید تا از نفوذ مایعات و آلودگی به داخل تشک جلوگیری شود.